Các cách ứng đối tổng quan khi gặp ngụy biện

CÁCH 1: TRỰC TIẾP BẮT LỖI NGỤY BIỆN

Một cách ứng xử đầu tiên có thể sử dụng: bạn bảo người ngụy biện rằng lời anh ta nói thiếu tính thuyết phục và chỉ ra loại ngụy biện anh ta mắc phải, ví dụ bảo lời anh ta nói phạm ngụy biện tấn công cá nhân, phạm ngụy biện cá trích … một cách trực tiếp. Cách làm này đòi hỏi bạn phải nắm vững kiến thức ngụy biện – fallacy và đủ kiến thức để nhận ra đúng loại ngụy biện mà người đối thoại mắc phải. Nó có thể được dùng trong trường hợp bạn tương đối có thời gian, và đặc biệt là rất thích hợp dùng để phản biện các bài viết, bài báo nào đó.

CÁCH 2: DỰA VÀO LOẠI NGỤY BIỆN MÀ NGƯỜI ĐỐI THOẠI PHẠM PHẢI, BÁC BỎ TÍNH PHI LOGIC CỦA LUẬN ĐIỂM ẤY

Việc bảo ai phạm lỗi ngụy biện nào đó đôi khi không khả thi, chẳng hạn như nếu đối tượng đang trao đổi không chia sẻ chung một vùng kiến thức về ngụy biện với các bạn. Các từ ngữ chuyên môn như “ngụy biện cá trích”, “ngụy biện trắng đen” … hơi mang tính hàn lâm, gây khó khăn cho người nghe nếu họ chưa biết đến nó. Nên có một cách ứng xử khác, khi đã hiểu loại ngụy biện mà đối phương mắc phải, chúng ta có thể dùng cách ứng đối cho loại ngụy biện ấy để chỉ ra điểm không hợp lý, sai trong lời nói của họ. Ví dụ, thay vì nói ai đó phạm ngụy biện cá trích, ta có thể nói anh/chị ta đang đẩy vấn đề sang một hướng khác không liên quan chủ đề đang bàn. Thay vì nói ai đó đang phạm ngụy biện trắng đen, ta nói họ đã giới hạn lựa chọn không hợp lý, có nhiều hơn hai lựa chọn trong trường hợp đó. Để làm được cách này thì đòi hỏi các bạn ngoài việc am tường các loại ngụy biện, còn nắm bắt cách ứng phó từng loại ngụy biện ấy. Thật ra chỉ là dựa vào cái phi logic của loại ngụy biện để ứng phó mà thôi. Cách hai này có thể dùng kèm với cách một ở trên và sự kết hợp đó nhiều khi sẽ có hiệu quả tốt. Cách ứng đối ngụy biện này cũng thích hợp trong các đối thoại dạng nói chuyện, trong công sở và trao đổi đối tác làm ăn. Riêng admin sẽ hỗ trợ các bạn thêm bằng các bài viết cách ứng đối cho từng loại ngụy biện, sẽ được cập nhật ở album này trong các bài viết kế tiếp.

CÁCH 3: GỢI MỞ, CHỈNH SỬA NGỤY BIỆN MỘT CÁCH LỊCH SỰ

Trong một vài trường hợp đối thoại bạn bè thân tình, hoặc ngữ cảnh trao đổi vui, hoặc mình biết rõ người ngụy biện là vô tình chớ không cố ý, chúng ta có thể ứng đổi bằng cách gợi mở cho họ biết cách nói của họ là không hợp lý.

Ví dụ: bạn mình bảo nước nào mà không có tham nhũng, lo gì (ngụy biện hai sai thành đúng). Mình nhẹ nhàng nói: ý, cách nói này hông ổn, hình như là lấy cái sai này để biện hộ cái sai khác nè. Cách ứng đối thứ ba này gần giống cách hai ở trên, nhưng nhẹ nhàng hơn và không quá chú trọng phân rõ đúng/sai với người trao đổi. Nó chỉ gợi mở lối suy nghĩ, lập luận cho đúng logic cho người đối thoại mà thôi. Cách thức này rất thích hợp trong trường hợp bạn không có nhiều thời gian cho việc trao đổi đó, hoặc giả ngữ cảnh trao đổi vui vẻ, thân tình với nhau.

CÁCH 4: IM LẶNG VÀ DỪNG TRANH LUẬN (ngụy biện nghiêm trọng)

Trong thực tế cuộc sống, ta sẽ gặp những người dùng ngụy biện rất nghiêm trọng và bất lịch sự, thậm chí cách nói vô học, tấn công cá nhân chúng ta. Hay trong không gian mạng cũng có một đội ngũ dư luận viên, được trả tiền để vào các post, status bàn về vấn đề nóng hổi đất nước để comment gây xao nhãng chủ đề, gây sự người này người kia, chửi rủa để làm mọi người phân tâm, mất bình tĩnh. Dĩ nhiên đối phó với những người như vậy tốt nhất là nhắc nhở rằng họ đang tấn công cá nhân, sau đó nếu họ tái phạm thì ta im lặng và dừng tranh luận. Im lặng đôi khi là một cách trả lời hay, các bạn nhé

Nguồn: facebook.com

Sưu tầm: Quốc Thắng – Tổ Hóa