Vấn nạn toàn cầu: Thế giới đang chết dần vì ô nhiễm không khí

Theo một báo cáo mới nhất của tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được công bố cho thấy mức độ ô nhiễm nghiêm trọng tại hàng loạt các thành phố lớn trên thế giới đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người dân và đe dọa sẽ khiến các vấn đề y tế diễn biến phức tạp hơn trên phạm vi toàn cầu. Theo đó, “gần 90% các ca tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí thường xảy ra ở những nước thu nhập thấp và trung bình. Tương đương 2/3 người ở các khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương” - WHO cho biết.

A. Trên thế giới

Tính đến năm 2014, có đến 92% dân số thế giới sống trong các vùng không khí có mức độ ô nhiễm vượt quá giới hạn của cơ thể và gây tổn hại đến sức khỏe. Con số ngày tương đương với tỷ lệ 9/10 người phải hít bầu không khí bị ô nhiễm, nhất là ở những nước nghèo. Điều này cho thấy thế giới đang phải đối mặt với tình trạng y tế “khẩn cấp” có khả năng sẽ gây thất thoát lớn cho chính phủ các nước.

Ô nhiễm không khí - Vấn nạn toàn cầu. Photo by Internet

Các quốc gia thuộc khu vực Trung Á là những nước có nồng độ ô nhiễm trong bầu khí quyển cao nhất. Trong đó, tình trạng ô nhiễm không khí tại Trung Quốc ở mức báo động “đỏ” đang khiến các quan chức nước này phải “đau đầu”. Thế nhưng, một điều ngạc nhiên là Trung Quốc lại không phải là nước đứng đầu về ô nhiễm không khí mà chỉ xếp hạng thứ 6 sau Ai Cập, Turkmenistan, Tajikistan, Uzbekistan và Afghanistan. Thông kê này được dựa trên số lượng ca tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí.

Ô nhiễm nghiêm trọng tại các thành phố lớn

Theo dữ liệu mới nhất từ cuộc khảo sát 2.000 thành phố lớn, mức độ ô nhiễm tăng cao tại các vùng tập trung đông dân cư, khiến các vùng này xuất hiện những làn khói bụi độc hại cấu thành từ khói do xe cộ thải ra, bụi bẩn từ các công trường, hay khói độc thải ra từ các khu công nghiệp,… và cả từ những hộ gia đình.

Thậm chí, làn khói độc hại đang bao phủ nhiều thành phố lớn trên thế giới còn có thể nhìn thấy được từ trạm không gian quốc tế ISS. Còn nhớ ISS đã công bố những hình ảnh cho thấy một vài tuyến đường tại thủ đô London (Anh) đang hứng chịu làn khói độc hại dày đặc, vượt quá mức cho phép.

Ảnh chụp tại Bắc Kinh - Trung Quốc. Photo by Internet.

Theo bà Maria Neira - Giám đốc cơ quan Y tế công cộng thuộc WHO cho biết “Chúng ta đang đối mặt với tình trạng khẩn cấp về Y tế công ở nhiều nước, do ô nhiễm môi trường. Đây là vấn đề lớn nhất mà cả thế giới đang phải đối mặt, gây tổn thất cho nền kinh tế”. Cũng theo WHO cho biết, chất lượng không khí trên phạm vi toàn thế giới đang suy giảm trông thấy, đến mức mà cứ trong 8 người sống ở các thành phố lớn thì chỉ có 1 người được hít thở bầy không khí đạt chuẩn hạn chế về mức độ ô nhiễm.

Những hệ lụy nghiêm trọng

Tình trạng ô nhiễm không khí trên toàn cầu hiện nay chính là nguyên nhân gây ra nhiều chứng bệnh mãn tính, khiến bệnh nhân phải nhập viện do ô nhiễm ngày càng gia tăng. Cụ thể, ô nhiễm không khí gây ra nhiều chứng bệnh như: hen suyễn, viêm phổi, bệnh tim, ung thư,… hay thậm chí là chứng mất trí nhớ.

Theo tổ chức LHQ cho biết trên thế giới hiện nay có khoảng 33 triệu trẻ em chết mỗi năm do ô nhiễm không khí, khoảng 1/3 trong số này chịu các căn bệnh liên quan như đau tim và đột quỵ. Trong đó, số người chết do ô nhiễm mỗi năm ở Trung Quốc là 1,4 triệu người, ở Ấn Độ là 645.000 người và Pakistan là 110.000 người.

Còn trong một nghiên cứu khoa học mới đây được đăng tải trên tạp chí Nature, ô nhiễm không khí ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, khiến cho số người chết tăng dần theo mỗi năm. Và thậm chí con số này còn vượt qua cả tổng số người chết do HIV và bệnh sốt rét cộng lại.

Các chuyên gia nói gì?

Trước vấn nạn trên, nhà kinh tế học Lord Stern nhận định “Ô nhiễm không khí là nhân tố cơ bản gây nên hiện tượng biến đổi khí hậu. Chúng tôi vẫn đang nghiên cứu vè mức độ độc hại của việc đốt than đá và dầu Diesel. Chúng ta biết được rằng ở Trung Quốc có khoảng 4.000 người chết mỗi ngày vì ô nhiễm không khí. Còn ở Ấn Độ thì tình hình còn nghiêm trọng hơn nhiều. Đó là một ván đề rất, rất nghiêm trọng”. Bên cạnh đó, ông Stern cũng chia sẻ thêm với tờ Guardian rằng tình trạng ô nhiễm còn là nhân tố chủ chốt gây nên hiện tượng biến đổi khí hậu mà cả thế giới đang đồng tâm chống lại.

Ngoài ra, ông Hans Bruyninckx - Giám đốc Ủy ban môi trường Châu Âu EEA cho hay “Tình trạng ô nhiễm nặng nề làm giảm tuổi thọ con người và góp phần gây nên nhiều loại bệnh liên quan đến hô hấp, tim mạch hay thậm chí là bệnh ung thư. Nó cũng gây ảnh hưởng đến kinh tế của một quốc gia bởi chi phí thuốc men tăng cao trong khi giảm năng suất”.

B. Tại Việt Nam

Nhiều chuyên gia môi trường trên thế giới đã nhận định “Chất lượng không khí Việt Nam rất thấp”. Bản đồ tương tác ô nhiễm không khí tại Châu Á do Đại học Yale (Mỹ) thực hiện dựa trên số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Cơ quan hàng không - vũ trụ Mỹ (NASA) công bố năm 2016 cho thấy Việt Nam là những “điểm đen” về ô nhiễm.

Trong đó hiển thị màu đỏ và đỏ sẫm chủ đạo tại khu vực miền Bắc cho thấy nơi này là khu vực bị ô nhiễm không khí nặng nhất cả nước, đặc biệt là tại Thủ đô Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Ô nhiễm không khí tại Việt Nam. Photo by Internet

Với những số liệu thu thập được, Đại học Yale xếp hạng chất lượng không khí của Việt Nam là 54,76/100 điểm, đứng thứ 170/180 nước nghiên cứu. Chỉ số PM 2.5 (Particulate Matter - nghĩa là chất dạng hạt) của Việt Nam hiện tại là 43,95, xếp thứ 170/180 nước.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ, những khu vực có chỉ số PM 2.5 tiêu cực, người dân rất hay mắc các bệnh về phổi và đường hô hấp, đặc biệt là với người già cũng như trẻ nhỏ.

Bản đồ thể hiện mức độ ô nhiễm tại Việt Nam, cao nhất là ở Hà Nội và các tỉnh lân cận. Photo by Forbes.

Ô nhiễm không khí tại Việt Nam phổ biến nhất là ô nhiễm khói bụi, sau đó là ô nhiễm CO2 và một số loại khí khác như SO2, NOx... Hai tác nhân chủ yếu gây ra ô nhiễm không khí là khí thải từ các phương tiện cơ giới và hoạt động sản xuất công nghiệp. Theo một số nghiên cứu, hiện tại khí thải từ các phương tiện giao thông cơ giới chiếm 70% tác nhân gây ô nhiễm không khí tại Việt Nam. Lượng khí thải lớn như vậy đến từ 43 triệu xe máy và 2 triệu ô-tô đang lưu hành trên đường phố Việt Nam mỗi ngày, theo thống kê từ Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Nguồn: moitruongdeal.vn/van-nan-toan-cau

Sưu tầm: Minh Hải – tổ kỹ thuật